Gedurende de hele lange geschiedenis van zijn bestaan heeft de mens de meest afgelegen uithoeken van de planeet beheerst. De hervestiging van de mensheid vond echter niet onmiddellijk plaats, maar duurde duizenden jaren. Op zoek naar de beste plekken om te wonen, moesten mensen gigantische afstanden over land en over zee overbruggen.
Tegenwoordig is het aantal inwoners van de aarde groter dan 7 miljard mensen, en de snelste groei van het aantal begon pas in de vorige eeuw. Nu is het moeilijk voor te stellen dat aan het begin van de beschaving de planeet werd bewoond door een paar stammen van primitieve jagers die zich geleidelijk over het voor bewoning geschikte gebied vestigden.
De meeste archeologen en historici zijn het er tegenwoordig over eens dat equatoriaal Afrika de geboorteplaats was van de voorouders van de moderne mens. Op dit continent is meer dan twee miljoen jaar geleden de mensheid voortgekomen uit de dierenwereld, zoals blijkt uit talrijke paleontologische vondsten. Afrika is het enige continent waar wetenschappers bijna alle overgangsvormen hebben gevonden van een primitief mens naar zijn moderne vorm. Vanaf hier begon het pad van de mens naar andere continenten.
Er zijn echter aanwijzingen dat er in de oudheid verschillende centra van beschaving op de planeet waren. Op het grondgebied van Eurazië werden bijvoorbeeld de overblijfselen gevonden van vertegenwoordigers van een van de oudste menselijke soorten. Maar deze bevindingen hebben weinig te maken met de kenmerken van de tak waaruit de moderne mensheid is voortgekomen. Het is heel goed mogelijk dat het in dit geval juister zou zijn om niet te spreken over het tweede onafhankelijke centrum van de opkomst van Homo sapiens, maar alleen over een reeks verspreidingsgolven die zich over vele duizenden jaren uitstrekken.
Archeologische en geologische studies suggereren dat 70 duizend jaar geleden een extreem sterke vulkaanuitbarsting plaatsvond op de planeet. Het gevolg van deze gebeurtenis was klimaatverandering en een sterke afname van het aantal dieren. Op zoek naar voedsel werden mensen gedwongen zich te vestigen in zeer uitgestrekte gebieden.
De eerste grote migratiegolf, die 60 duizend jaar geleden begon, was gericht op Azië. Van hieruit bereikte de man Australië en de eilanden van Oceanië. Ongeveer 40 duizend jaar geleden verschenen er mensen in Europa. Na nog eens vijf millennia bereikte de mens de Beringstraat en belandde op het grondgebied van Amerika, waarvan de volledige vestiging ongeveer 20 duizend jaar duurde.
De langdurige verspreiding van de mensheid over alle continenten leidde tot de vorming van verschillende afzonderlijke grote groepen, rassen genaamd. Omdat ze erg ver van elkaar verwijderd waren, raakten deze groepen geleidelijk geïsoleerd en kregen hun vertegenwoordigers karakteristieke uiterlijke kenmerken. Het isolement van volkeren had ook invloed op de kenmerken van hun cultuur.
