Wanneer het woord "professor" of "academicus" wordt uitgesproken, verschijnt onmiddellijk een grijsharige wetenschapper, zeker een doctor in de wetenschappen, die weet van zijn wetenschappelijke vakgebied, zo niet alles, dan bijna alles.
Tot op zekere hoogte komt dit stereotype beeld overeen met de werkelijkheid. Zowel de professor als de academicus zijn wetenschappelijke titels, de weg ernaartoe is moeilijk en lang, daarom bereiken ze een dergelijke positie in de regel op een respectabele leeftijd. Maar je kunt professor zijn aan elke universiteit of onderzoeksinstituut, en academicus alleen aan de Academie van Wetenschappen.
Professor
Een hoogleraar is zowel een wetenschappelijke titel als een functie, de weg ernaartoe ligt langs een bepaalde "carrièreladder". De titel is onlosmakelijk verbonden met de persoon, ze worden aangesteld in de functie. Een kandidaat wetenschappen kan de functie van assistent-professor van het departement op zich nemen, maar hij kan assistent blijven - of dat worden als hij naar een andere universiteit verhuist. Over een paar jaar krijgt hij de titel van universitair docent en dan kan hij aan elke universiteit solliciteren naar een positie als universitair docent.
De volgende fase van een carrière is de functie van hoogleraar van de afdeling. Er is geen expliciet verbod op de benoeming van promovendi in deze functie, maar het wordt meestal door promovendi bekleed. Net als bij een universitair hoofddocent kan een wetenschapper na een aantal jaren in deze functie de titel van hoogleraar krijgen en daarvoor is al een doctoraat vereist. De hoogleraarstitel geeft het recht om de afdeling te leiden.
Academicus
Vóór de Oktoberrevolutie van 1917 werd in Rusland elke student van een academische onderwijsinstelling, bijvoorbeeld een universiteit, een academicus genoemd. In het Sovjettijdperk werd deze titel officieel geïntroduceerd in een andere betekenis, waarin het nog steeds wordt gebruikt in de Russische Federatie.
Een academicus is een volwaardig lid van de Academie van Wetenschappen - een organisatie die wetenschappers verenigt en de activiteiten van de wetenschappelijke gemeenschap organiseert. Zo'n academie moet niet worden verward met een instelling voor hoger onderwijs met een vergelijkbare naam - bijvoorbeeld de Russische Muziekacademie, vernoemd naar de Gnesins.
Theoretisch is het om academicus te worden niet nodig om hoogleraar te zijn, maar in werkelijkheid wordt deze eer meestal toegekend aan wetenschappers die al een hoogleraarschap hebben.
De eerste stap om academicus te worden, is om tot corresponderend lid te worden gekozen. Voor uitmuntende wetenschappelijke prestaties wordt een wetenschapper bij geheime stemming gekozen tot corresponderend lid, die plaatsvindt in de overeenkomstige afdeling van de Academie, en vervolgens keurt de algemene vergadering van de Academie van Wetenschappen zijn verkiezing goed. Academici worden gekozen uit de corresponderende leden op de algemene vergadering van de Academie van Wetenschappen, en deze titel wordt toegekend voor het leven.
Momenteel zijn er veel organisaties die zichzelf academies noemen. Sommigen van hen - bijvoorbeeld de International Academy of Energy Information Sciences - hebben niets te maken met echte wetenschap. Hun leden noemen zichzelf ook wel 'academici', maar daar hebben ze geen recht toe.
Alleen leden van staatsacademies mogen de titel van academicus voeren. Er zijn er zes in Rusland: de Russian Academy of Sciences (RAS), de Russian Academy of Medical Sciences (RAMS), de Russian Academy of Education (RAO), de Russian Academy of Arts (RAA), de Russian Academy of Architecture en Bouwwetenschappen (RAASN) en de Russische Academie voor Landbouwwetenschappen (RAAS)).
